Pijlijserstraat (Tilburg)
| Stadsdeel: | Oud Noord |
|---|---|
| Wijknaam: | Gasthuisstraat |
| Datum besluit: | B & W 4 mei 1931 |
| Jaar: | 1931 |
Vanaf de Herstalschestraat in zuidelijke richting, snijdende de Keldermansstraat, tot de Alleenhouderstraat. (Deze naam komt in de plaats van de 2e Herstalsche dwarsstraat.)
[Copyright foto: www.elsfranken.nl (2008)]
Herkomst
De Pijlijsterhoeve of Waterhoef in
1935.
De Hoeve aen den Heerstal, ook wel
Pijlijserhoeve genoemd, naar de familie Pijlijser, die de hoeve in
het begin van de 16e eeuw in bezit had en die later een van de
kasteelhoeven van de heer van ï urg en-Goirle werd. De boerderij,
van het Brabantse langgeveltype, was gelegen tussen de huidige
Hendrik de Keijserstraat (de vroegere Herstalsestraat) en de
Kwaadeindstraat. Uit de kaart van D. Zijnen uit 1760 blijkt dat de
hoeve vroeger omgeven was door een gracht, die omstreeks 1913
gedempt werd. In de volksmond ontstond daarom de naam Waterhoef
(> Waterhoefstraat). Willem Hendrik Pijlijser kwam omstreeks
1500 in bezit van de Hoeve aan de Heerstal. Pijlijser, afkomstig
uit Heusden, was mogelijk een afstammeling van hertog Jan I van
Brabant. Hij trouwde met Joffrou Dorothea, vermoedelijk de dochter
van Jan Back van Broechoven uit Tilburg. Nadat hun dochter huwde
met Jonkheer Herbert van Asperen van Vuren, kwam de hoeve in bezit
van laatstgenoemde familie. Hun dochter Jonkvrouwe Anna van Asperen
van Vuren trouwde met Jonkheer Goosewijn van (der) Lawick (of
Louwick). Van Lawick verkocht in de tweede helft van de 16e eeuw
dit goed aan de kasteelheer Carel van Malsen. In een akte van 1557
wordt gesproken over de Pijlijserhoeve omtrent tslot aen de
Velthoven (dit is het kasteel dat aan de Van Bylandtstraat
lag). Van 1621 tot 1710 was de omwaterde huysinge in bezit
van het geslacht Van Grobbendonck, van 1710 tot 1754 van de Prins
van Hessen-Kassel en van 1754 tot 1858 van de familie Van Hogendorp
van Hofwegen. Deze laatste familie verkocht in 1858 publiekelijk
onder andere het kasteel en de daarbij behorende Waterhoef. De
koper van de Waterhoef was Johan Heerkens, die er overigens al in
1856 woonde. Zijn zoon en opvolger Petrus Heerkens overleed in
1922, waarna tenslotte de hoeve door diens weduwe Cornelia Maria
van Lieshout werd verpacht tot aan de onteigening in 1959. Het
gehele complex werd in 1960 gesloopt, waardoor dit belangrijke
historische gebouw verloren ging. Alleen nog enkele straatnamen
herinneren eraan: Waterhoefstraat, Pijlijserstraat, (>)
Herstalsestraat en (>) Van Lawickhof.
Van 1909 tot 1931 heette deze straat Tweede
Herstalsedwarsstraat.
Bron: Ronald Peeters, De straten van Tilburg (1987) / Rob van Putten.