Over de Unentse parochie
Tiende boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum 't Schoor, februari 2006.
Voorwoord:
Voor het begin van de geschiedenis van de Udenhoutse parochie moeten we terug naar de stichting van een kapel op 7 april 1474. In de eerste eeuwen waren Udenhout en Biezenmortel deel van de parochie Oisterwijk. Op 27 juni 1723 werd Udenhout/Biezenmortel een zelfstandige parochie. Op 7 oktober 1841 kwam de prachtige Waterstaatskerk gereed met een interieur van de Antwerpse beeldhouwer Jan Jozef Peeters. De Udenhoutse parochie telde in haar 283-jarig bestaan 16 pastoors en 52 kapelaans. Wat is er veel gebeurd in al die jaren. En hoezeer was de geloofsbeleving verschillend. In dit boek besteden we - naast de geschiedenis van de opeenvolgende pastoraten - uitvoerig aandacht aan de geloofsbeleving van de wieg tot het graf en van de Advent tot en met Christus Koning. We doen dat hoofdzakelijk door herinneringen op te halen aan de vijftiger en zestiger jaren van de twintigste eeuw, herinneringen aan de eerste communie, de biecht, het misdienaarschap, een eerste H.-Mis van een neomist*, het bidden bij het opstaan en het slapen gaan en voor en na het eten, het palmtakje achter het kruis, het wijwatervaatje naast het bed, het rozenhoedje*, de stolp op de kast, het vrome tegeltje naast de voordeur, de bedevaart naar Cornelius in Bokhoven, de catechismusles*, het strooike* bij een overlijden, en veel meer.
Het boek is een Udenhouts boek geworden, over wat er in Udenhout gebeurde en hoe we in Udenhout omgingen met ons geloof. Dit is gelukt dankzij de medewerking van zeer velen, die ons teksten hebben toegestuurd, met wie we individueel of in groepsverband interviews mochten houden en van wie wij foto’s ontvingen.
Er is zoveel te vertellen over de geschiedenis van de Udenhoutse parochie en over de geloofsbeleving, dat de samenstellers van dit boek keuzes hebben moeten maken en in dit boek aspecten heel bewust niet aan de orde hebben gesteld. In dit boek vindt de lezer nauwelijks of geen informatie over het kerkgebouw en over het interieur van de kerk. Daarover is een afzonderlijk boek “Over de Unentse kerk” beschikbaar, gepubliceerd in 2003. Ook voor uitvoerige informatie over de oude Cruijsstraetse kapel verwijzen we naar een ander boek van Heemcentrum ’t Schoor, namelijk “Over d’n Unent”, gepubliceerd in 1996.
Er komen in dit boek veel woorden voor, die anno 2005 niet meer behoren tot het dagelijkse woordgebruik. Deze woorden, in de tekst voorzien van *, worden toegelicht in bijlage 4.
Zoals de vaste lezers van onze boeken al wel weten, is dit boek een leesboek, maar vooral ook een kijkboek. Meer dan 500 foto’s staan er garant voor, dat lezers en kijkers van dit boek ongetwijfeld ertoe worden aangezet om de eigen herinneringen nog eens op te halen en te delen met familie en vrienden. Wij hopen vooral dierbare en blije herinneringen.
Het was een enorme klus om dit boek te maken, alleen al omdat er zo ongelooflijk veel materiaal beschikbaar is. Dank aan iedereen die ons heeft geholpen, met teksten, met foto’s, met adviezen, financieel, of hoe dan ook. Dank u wel .
Schrijversteam Heemcentrum ’t Schoor Udenhout Biezenmortel
Geachte lezer, Met gepaste trots wil ik gebruik maken van de gelegenheid om een voorwoord te schrijven in dit unieke fotoboek over de Unentse parochie. Het is geschreven en samengesteld door enthousiaste mensen, die bij elkaar kwamen om de historie in al zijn geledingen wat beter te bekijken en vooral vast te leggen voor latere generaties. Tijd noch moeite hebben de leden van de heemkundekring gespaard om uit diverse archieven en periodieken van toen de benodigde gegevens te vergaren, te ordenen en in te brengen in de computer. Daarnaast werden bezoeken gebracht aan diverse mensen, familieleden, en nog levende personen die van belang zijn geweest voor de geschiedenis van onze parochie. Daarmee werd niet alleen gestalte gegeven aan het bestuderen en het vastleggen van de historie, maar werd tevens elk hedendaags moment meteen in kaart gebracht. Velen zijn met groot enthousiasme jaren bezig geweest om allerlei materiaal te verzamelen betreffende onze parochie. Dat was zeker geen eenvoudige opgave. Veel materiaal staat niet altijd meer in de belangstelling, zodat het moeilijk te vinden is en als er dan iets gevonden wordt, is het een kostbaar kleinood, dat met de nodige voorzichtigheid behandeld dient te worden. Maar hoe dan ook, zij zijn er in geslaagd om al het materiaal overzichtelijk in kaart te brengen. Een woord van dank en proficiat aan hen, die hieraan zo hard hebben gewerkt. Hun inzet en enthousiasme hebben er toe geleid, dat opdracht kon worden verstrekt tot het vervaardigen van een boek, dat tot in lengte van jaren kan worden gezien als een belangrijk en betrouwbaar naslagwerk over de Unentse parochie. Ik denk dan ook dat dit fotoboek bij iedere rechtgeaarde Udenhouter en bij ieder, die zich verbonden voelt met onze parochie, een plaats verdient in de boekenkast en zeker vaak ter hand zal worden genomen. Ik wens u veel kijk- en leesplezier met dit prachtige boek.
G.B.M. Looyaard, pastoor parochie Sint-Lambertus Udenhout