Geëmigreerde familie Brekelmans

Geëmigreerde familie Brekelmans

De gebroeders Toon, Wim en Mari Brekelmans

Geëmigreerde familie Brekelmans

Wim en Annie en hun kinderen Frank, Janet, Henry, Gerald, Michael en Donald.

Geëmigreerde familie Brekelmans

Mari en Door en hun kinderen Arno, Sjan, Henriëtte en Frans.

Geëmigreerde familie Brekelmans

Mari en Door met hun kleinkinderen.

Geëmigreerde familie Brekelmans

Toon en Nelly en hun kinderen Peter, Henny, Harry, Ans en Frans.

Alleen al tussen 1950 en 1960 emigreerden zo’n 130.000 Nederlanders naar Canada. Ook uit Udenhout vertrokken een aantal gezinnen om de oversteek te maken naar dat prachtige, ruime, vriendelijke land. Wim, Mari en Toon, de drie zonen uit het gezin van Frans en Drika Brekelmans-de Bakker vertrokken in drie verschillende decennia van de vorige eeuw naar Canada. Een van hen, zoon Mari, onderhoudt nog steeds een warme band met Udenhout. Jaarlijks wordt zelfs een exemplaar van Unentse Sprokkels naar Canada verzonden.

Het echtpaar Brekelmans-de Bakker woonde na hun huwelijk op Oude Bosschebaan 9. Zij verhuisden daarna naar Kuil A 89 (nu Kuil 29) en verhuisden later weer naar Slimstraat 99. Zij kregen zeven kinderen. De drie zonen vertrokken naar Canada. Drie dochters, Sjaan, Joanna en Nel zijn nooit getrouwd. Jans, later Jo genoemd, huwde met Bart Mutsaers. Deze nu 94-jarige energieke zwager hoorde al bij de familie toen zoon Wim met zijn vrouw Annie Berkelmans als eerste in 1953 vertrokken. Bart herinnert zich nog heel goed dat hij met een aantal familieleden naar Rotterdam ging om Wim en Annie uit te zwaaien. Dat was voor hen al een hele reis om van Udenhout naar Rotterdam te gaan. Stel je voor dat je daarna nog een aantal weken op de boot moet doorbrengen en dat je al het vertrouwde hier achter moet laten. Er woonden al veel familieleden van Annie Berkelmans in Canada. De problemen van jonge boeren en het gebrek aan ruimte maakten dat veel Nederlanders op zoek gingen naar een nieuw leven. Allen zochten overzee naar een grotere vrijheid, meer mogelijkheden en een beter leven. Heel hard werken en doorzettingsvermogen overwonnen de startproblemen. Wim was oud-Indiëganger en de slechte economische vooruitzichten in het na-oorlogse Nederland vormden ook voor hem een belangrijk motief om elders een toekomst op te bouwen. Wim was de pionier van de familie. Hij begon als knecht op een boerderij, kocht jaren later zelf een farm en alle zes zijn kinderen zijn in Canada geboren en opgegroeid. Mari, de jongste van het gezin, nam na zijn huwelijk met Dora Donkers in 1957 de boerderij van zijn ouders in De Kuil over. Mari was na een bezoek aan zijn broer in 1967 zo onder de indruk dat hij samen met zijn gezin ook deze overtocht wilde gaan maken. Immers daar lag een goede toekomst voor zijn vier kinderen in de leeftijd van 4-9 jaar. Hij ging met de voorbereidingen voor de emigratie aan de slag en verkocht in een openbare veiling in februari 1969 zijn weilanden gelegen aan de Schoorstraat. Het gezin vloog op 28 maart 1969 vanaf Amsterdam naar Montreal en daarna door naar London (Ontario). Hun kleding en huisraad kwam pas enkele weken later met de boot aan. Ze gingen op een boerderij in het naburige Thamesford wonen. Later kochten ze in dezelfde plaats nog een boerderij en daar wonen nu de zonen Frans en Arnold met hun gezinnen. Zijn vrouw Dora had in Nederland voor de emigratie al wat Engelse lessen gevolgd. Sjan de oudste dochter leerde veel van een klasgenootje dat zowel Nederlands als Engels sprak. Zij leerde de nieuwe taal aan de andere gezinsleden.

Toon had een kolenhandel op Kreitenmolenstraat 195 en vertrok in 1972 goed voorbereid met zijn vrouw Nel Koks en vijf kinderen. Door de komst van aardgas waren al veel collega’s gestopt met de kolenhandel. Er waren meer mogelijkheden in Canada en zijn twee broers hadden het daar al prima voor elkaar. Na een bezoek aan Canada, samen met zijn vrouw Nel, zijn zoon Harry en vader Frans, hakten ze de knoop door om ook uit Udenhout weg te gaan. De kinderen varieerden in leeftijd van 12-19 jaar en waren zich zeer bewust van het afscheid en van het nieuwe leven dat hen te wachten stond. Volgens Bart was schoonzus Nel een goede penningmeester. Zij wisselde hier al guldens in voor dollars en hield die tas gedurende de reis angstvallig bij zich. Nel was aanvankelijk niet enthousiast maar zette zich mede voor haar gezin in om de emigratie te laten slagen. Zij bleef echter altijd Nederlands spreken. Na een vlucht via Montreal en een tussenstop in Toronto, werd het gezin van Toon door beide broers op de luchthaven in London opgehaald. De eerste weken verbleef het gezin van Toon bij broer Mari op de boerderij. Snel daarna werd een boerderij gekocht waar nu nog steeds zoon Harry woont. De kinderen gingen binnen een week al naar school en spraken al snel Engels. Thuis werd echter Nederlands of een mengelmoes van beide talen gesproken. Dochter Ans, Joanne zoals zij nu genoemd wordt, vindt in Nederland de mooie tuinen, de fleurige bloemen en de smalle wegen opvallend. In Canada zijn immers de wegen erg breed, is er veel ruimte en rijden er veel grote auto’s. Zij vertrok als 16 jarig meisje en mist bijna 40 jaar later nog steeds haar Nederlandse familie en vrienden. Zij is al weer zo’n zes keer hier op vakantie geweest en geniet dan elke keer weer van een lekker slagroomgebakje of de Hollandse drop.

De drie broers woonden in dat grote land in een straal van 15 kilometer van elkaar. Ook hun kinderen zijn allemaal in die buurt blijven wonen. Wim zei altijd gekscherend: ‘Onze Mari en Toon zijn verhuisd maar niet geëmigreerd’. Hij was het immers die hen vanaf het begin af aan ter plaatse met raad en daad kon bijstaan. Helaas zijn Wim en Toon overleden. (Zie ook Unentse Sprokkels 9, blz. 49 t/m 53.)