Dalempromenade (Tilburg)
| Stadsdeel: | Reeshof |
|---|---|
| Wijknaam: | Dalem |
| Datum besluit: | B & W 16 januari 2007 |
| Jaar: | 2007 |
Het openbaar gebied ten oosten van de Spaarnwoudelaan grenzend aan het natuurgebied de Dongevallei.
Herkomst
De Dalemdreef verwijst naar een zeer oud toponiem Dalem, dat we in dit gebied kennen. Trommelen & Trommelen (1994) vermoeden, op gezag van Gysseling, dat deze naam van het Germaanse 'dala-', 'dal', en 'haima-', 'woonplaats' afkomstig is. Het zou dan betekenen 'woonplaats in het dal'; maar het zou ook uit het Germaanse 'dalum', datief meervoud bij 'dala-', 'in het dal' kunnen zijn.
Er is echter nog een andere verklaring mogelijk. Trommelen & Trommelen verwijzen naar het huwelijk in 1350 van Beatrix, bastaarddochter van Willem van Duvenvoorde, heer van Oosterhout en Dongen, met Roelof van Dalem, baljuw van Zuid-Holland. Zij zou dan op haar huwelijksdag de heerlijkheid Dongen van haar vader hebben gekregen. En, aldus de beide auteurs, is het Tilburgse Dalem 'vernoemd naar deze heer en is de naam afkomstig van het Zuidhollandse Dalem bij Gorinchem'. Als dat zo is, dan sluit de straatnaamgeving onbewust aardig aan bij het systeem van de straatnaamgeving in de Reeshof, namelijk Nederlandse plaatsnamen. We hebben daar al een Dalenstraat (naar het Drentse plaatsje Dalen).
De oudste vermelding van het toponiem is uit 1418, 't Broec geheijten Dalem'. De kaart van de 'heerlijkheid Tilborg en Goirle' door Diederik Zijnen uit 1760, geeft de aanduiding 'den Dalem'. Thans is het toponiem 'Dalum' nog steeds op de Topografische kaart te vinden als een weidegebied dat in het oosten begrensd wordt door het riviertje de Donge en in het zuiden door de spoorlijn Tilburg-Breda. In de zestiende eeuw was de zuidgrens de 'Maesdijck' en de noordgrens de 'Elf Bunderdijk', terwijl het gebied vóór de zestiende eeuw zich zelfs in het westen nog uitstrekte tot Klein-Tilburg.
Ronald Peeters, 'Nieuwe straatnamen IV', in: Tilburg, tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur, jrg. XIII (1995), nr. 3, 83-89.