Catholic theology

Katholieke theologie

De Tilburg School of Catholic Theology (TST, Nederlands: Faculteit Katholieke Theologie) is sinds 1 januari 2007 een faculteit van Tilburg University en heeft als enige kerkelijk erkende theologische faculteit in Nederland een aparte status binnen de universiteit, daar het tevens een kerkelijk erkende beroepsopleiding is.

Secularisatie

De huidige FKT is de resultante van een aantal ingrijpende ontwikkelingen in theologie en kerk sinds de tweede helft van de vorige eeuw. Traditioneel had ieder bisdom zijn eigen grootseminarie voor de opleiding van priesters. Ook religieuze ordes en congregaties hadden eigen opleidingshuizen. Eind jaren zestig werden al deze instellingen samengevoegd tot vier Katholieke Instellingen voor Wetenschappelijk Theologisch Onderwijs (Kiwto’s) in Amsterdam, Utrecht, Tilburg en Heerlen. Deze werden, net als de sinds 1923 bestaande theologische faculteit van de huidige Radboud Universiteit Nijmegen, gesubsidieerd door de Rijksoverheid. De voortschrijdende secularisering maakte het in stand houden van de vijf katholieke theologische instellingen eind vorige eeuw niet langer zinvol. In 1991 kwam er opnieuw een fusie, die resulteerde in het samengaan van de kiwto’s van Amsterdam en Utrecht en van de theologische faculteit van Nijmegen en de kiwto van Heerlen. De Theologische Faculteit Tilburg bleef buiten de fusieprocessen.

Eén kerkelijk erkende faculteit

In 2004 drong de Rijksoverheid opnieuw aan op concentratie vanwege krimpende studentenaantallen. De bisschoppenconferentie gesteund door Rome wilde deze situatie gebruiken om te komen tot één kerkelijk erkende faculteit, met als vestigingsplaats Utrecht. De opleidingen pleitten er sterk voor om formeel geïncorporeerd te worden in een katholieke universiteit. Het onderhandelingsproces was zeer complex. Om kerkelijk erkend te worden, moesten het onderwijsprogramma en de statuten worden aangepast, en moesten alle docenten van de nieuw op te richten faculteit gescreend worden op hun orthodoxie – een proces dat velen als pijnlijk hebben ervaren. Om moest het hele (administratieve, technische en financiële) beheer van deze beide instellingen overgedragen worden aan de universiteit. De theologische faculteit van de Radboud Universiteit stapte uit het fusieproces omdat ze geen fiducie had in de wetenschappelijke onafhankelijkheid van de nieuw op te richten faculteit. Haar kerkelijke erkenning (als ambtsopleiding) werd daarop opgeschort.

FKT

De theologische instellingen van Tilburg en Utrecht werden twee jaar later, in 2006, geïntegreerd in Tilburg University. Zo ontstond de FKT als kerkelijk erkende faculteit, verantwoordelijk voor de ambtsopleiding en voor het onderzoek in de theologie, én het departement Religiestudies en theologie binnen de Tilburg School of Humanities, dat de plaats werd voor niet-ambtsgebonden opleidingen in de theologie en de religiestudies en het onderzoek daarin. Vanwege de zeer lage studenteninstroom werd dit departement enkele jaren later opgeheven. De FKT heeft sinds haar oprichting een stabiele instroom van 40-50 studenten en ongeveer vijf promoties per jaar.

Utrecht en Tilburg

De faculteit heeft twee locaties: één in de binnenstad van Utrecht en één op de campus in Tilburg. De FKT verzorgt een driejarige bacheloropleiding in de Theologie (in het Nederlands en het Engels), gevolgd door een driejarige masteropleiding die voorbereidt tot parochiepastoraat, categoriaal pastoraat (voornamelijk in ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, de krijgsmacht en het gevangeniswezen), en tot docent godsdienst/levensbeschouwing (een tweejarige opleiding). Ook biedt de FKT nog een éénjarige Engelstalige masteropleiding Christianity and society aan. Het theologisch onderzoek van de FKT is samengebracht in twee programma’s, een met een historische invalshoek en een dat de huidige situatie van religie en kerk onderzoekt. Aan de FKT zijn bovendien een aantal onderzoeksinstituten gevestigd, voor de bestudering van de vroege kerk, de theologie van Thomas van Aquino, de relatie tussen jodendom en christendom, de oecumene, Franciscaanse spiritualiteit, en het justitiepastoraat. Ook heeft de FKT een centrum voor post-initiële vorming dat cursussen aanbiedt voor een brede groep geïnteresseerden.