Publish or perish

Publicatiedruk

De term Publish or perish (‘publiceren of ten onder gaan’) verwijst naar de toenemende druk op wetenschappers om te publiceren. Via publicaties kunnen wetenschappers stijgen in de zogenoemde rankings: academische prestatielijsten die in de jaren tachtig ontstonden. Degenen die daar niet in slagen, zouden uiteindelijk binnen de universiteit niet verder komen, of zelfs hun loopbaan moeten beëindigen. Belangrijk voor de rankings is het aantal citaten dat een wetenschappelijk artikel krijgt en de ‘impact’ (wetenschappelijke reputatie) van het tijdschrift.

Met name voor het verkrijgen van een vaste aanstelling (tenure) binnen de universiteit zijn onderzoekprestaties doorslaggevend. De nadruk op publiceren kan ook averechtse effecten hebben. Het zou immers niet moeten gaan om het aantal publicaties maar om de kwaliteit, ook in termen van het vernieuwende karakter. Ook het onderwijs kan op het tweede plan komen door de toenemende druk om te publiceren. In dat verband is het wellicht symptomatisch dat vaak gesproken wordt van ‘onderwijslast’.

Slow science

De impactfactor werd in 2014 door alle Nederlandse universiteiten in de zogeheten San Francisco Declaration on Research Assessment ter discussie gesteld. “De aanpak heeft zijn voordelen gehad”, stelde VSNU-voorzitter Karl Dittrich. “Het slaat door als onderzoekers hun artikelen gaan slicen en andere trucs uithalen om goed te scoren.”

In plaats van ‘snel en veel’ wordt steeds vaker gepleit voor zogenoemde ‘slow science’. Niet de noodzaak van het regelmatig publiceren zou voorop moeten staan, maar de tijd en ruimte om werkelijk baanbrekend en tijdrovend onderzoek te verrichten. In de faculteiten van Tilburg University wordt in toenemende mate ook serieus rekening gehouden met de onderwijsprestaties bij de beoordeling van tenure.