Felix Isidorus Gaillard
Felix Isidorus Gaillard is geboren op 06 maart 1842, te Tilburg, wijk Berkdijk nr.677, akte 94,
overleden op 27 januari 1910 te Tilburg, akte 59, 67 jaar oud.
(de 2de naam van Felix Isidorus wordt regelmatig ook als Isidorius geschreven)
- Zijn vader is Franciscus Isidorus Gaillard, geboren in 1809 of 1810 (bij zijn huwelijk op 22 mei 1841 was hij 31 jaar oud) en zijn geboorteplaats is te Ensival (deze plaats is nu een deelgemeente van de belgische stad Verviers en ligt in de provincie Luik). Franciscus is overleden op 17 januari 1859 te Tilburg (akte 15) en was van beroep lakenvolder.
- Zijn moeder is Maria Catharina de Roij, geboren op 09 september 1816 te Baarle Nassau (akte 39) en overleden op 08 januari 1891 te Tilburg (akte 16). Haar beroep was landbouwster.
- Zij trouwen op 22 mei 1841 te Alphen en Riel (akte 5).
Felix Isidorus trouwt de 6 jaar jongere Petronella Stevens op 13 mei 1874 te Breda (akte 37).
Zij trouwen tesamen op dezelfde dag met de broer van Petronella: Lambertus Stevens met zijn bruid Geertruida Mol (akte 36).
- Het beroep van Felix Isidorus is na 1870 kopergieter / zandvormer.
Het gezin waar Felix Isidorus in opgroeide bestaat uit:
- 1. Felix Isidorus Gaillard, als oudste kind.
- 2. Maria Petronella Gaillard..............geb.4 oktober 1843 Tilburg (akte 340) _ overl.16 febr.1870 Tilburg (akte 99) _ 26 jaar.
- 3. Johannes Peter Joseph Gaillard....geb.1 juli 1845 Tilburg (akte231) _ overl.21 dec.1904 Gennep (akte 48) _ 59 jaar.
- 4. Carolus Franciscus Gaillard..........geb.25 aug.1847 Tilburg (akte217) _ overl.12 febr.1929 Tilburg (akte 106) _ 81 jaar
- 5. Petronella Henrëtta Gaillard..........geb.8 okt.1849 Tilburg (akte 326) _ overl.27 sept.1917 (akte 703) Tilburg _ 67 jaar.
- 6. Franciscus Hubertus Gaillard........geb.13 sept.1851 Tilburg (akte 307) _ overl.10 maart 1859 (akte 107) _ 7 jaar.
- 7. Johanna Maria Gaillard.................geb.15 sept.1853 Tilburg (akte 290) _ overl.21 okt. 1927 Tilburg (akte 576) _ 74 jaar.
- 8. Maria Elisabeth Gaillard...............geb.15 juli 1856 Tilburg (akte 234) _ overl.09 aug.1935 Tilburg (akte 523) _ 79 jaar.
- 9. Francisca Cornelia Gaillard...........geb. 18 jan.1859 Tilburg (akte 30) _ overl.14 mei 1921 Tilburg (akte 266) _ 62 jaar.
Francisca Cornelia is 24½ uur na het overlijden van haar vader geboren. Op haar geboorteakte staat dan ook vermeld dat haar
vader "Franciscus Isidorus den 17 januarij dezes jaar is overleden".
De 17de verjaardag van Felix Isidorus zal hij ook niet snel vergeten,
want rond deze 17de verjaardag wordt er een zusje geboren en overlijden een broertje, maar ook zijn vader !!!
Meer.... Bidprentje van Felix Isidorus Gaillard
Felix Isidorus is ZOUAAF geweest van het Pauselijk leger.
Het is 18 september 1863 als Felix Isidorus vanuit de wijk B, Korvel-Laar, huisnr. R144, in Tilburg naar Breda vertrekt. (Bron: RAT_uitgegane personen, Tilburg 1860-1870, deel 02, wijk B. blad 218). Hij is ongehuwd, RK en zijn beroep is ijzerdraaier.
In Breda vindt men in het bevolkingsregister (1860-1869, inkomende personen, inv.61, bladz.58, fiche-nr.453, 21 september 1863) dat hij inderdaad op 18 september 1863 vanuit Tilburg vertrokken is en is ingeschreven in Breda op het adres: Ginnekenstraat, wijk B, ongehuwd, RK, en van beroep ijzerdraaier.
Op hetzelfde blad staat echter ook vermeld dat hij op 5 januari 1864 weer vertrekt vanuit Breda terug naar Tilburg.
In Tilburg staat dan ook bij de Ingekomen personen: Volgnr.15, datum afgifte 6 januari 1864, Gaillard Felix Isidorius, RK, 1 persoon, vorige woonplaats Breda, met getuigschrift van verandering van werk en woonplaats + duplicaat van het getuigschrift (op fiche.nr.18 van Tilburg, 10juni 1863 t/m 6 februari 1865).
Dus in januari 1864 woont Felix Isidorus weer in Tilburg. Er staat echter geen adres vernoemd.
-- Volgens een dossier van de heer Jan van Hoof over zouaven, (Bron: mei 1996_RAT 04668_C214 Tilburg) vertrekt Felix Isidorus vanuit Breda naar Keulen in Duitsland en op 23 november 1867 vanuit Keulen naar Rome om dienst te nemen in het zouavenleger.
-- Volgens het Zouavenmuseum in Oudenbosch was zijn woonplaats Keulen. (Het Zouavenmuseum)
--- Ondertussen proberen in Italië koning Victor Emanuel II en de republikein Guiseppe Garibaldi het gebied van de kerkelijke staat (het Patrimoniun Petri) te veroveren.
Dan ontstaat door generaal De Lamorcière, leider van het Pauselijk Leger, het korps Zouaven, dat onder leiding van de zwitserse kapitein Allet op 01 januari 1861 wordt geformeerd.
De Paus roept alle katholieke jongeren op om mee te strijden en velen gaven hieraan gehoor. Tot zover bekend heeft hieraan tot 1865 geen Tilburger deelgenomen.
--- De naam zouaaf is vernoemt naar een dappere Kabylenstam uit Noord-Afrika, de "zouawa" genaamd. Deze stam werd om hun dapperheid in het Franse leger opgenomen.
Zij dragen heel aparte kleding, die door de zouaven in het pauselijk leger wordt overgenomen.
Zouaven zijn mannen van 17 tot 35 jaar oud en ongehuwd en minimaal 1.57 groot.
Zij zijn tussen 1861 en 1870 vrijwillig in dienst van Paus Pius IX (in 't Italiaans Pio Nono) getreden om de kerkelijke staat te verdedigen.
--- In 1867 maken de Zouaven een aantal dramatische gebeurtenissen mee.
In juli brak onder de bevolking van Rome de cholera uit en verplaatste zich naar omliggende dorpen.
Op 5 oktober vond een kort maar heftig gevecht plaats in Bagnorea (nu Bagnoregio), waarbij de Tilburgse zouaaf Theo Horvers betrokken was (zijn brief naar huis werd geplaatst op 26 oktober 1867 in "Het Weekblad van Tilburg", de latere Tilburgsche Courant).
Op 13 oktober de strijd in Monte Libretti. Hierbij waren o.a. aanwezig, de Tilburgse zouaven: Freek Broné, Jan Horsten en Adriaaan de Kock (ook vermeld als de Kok).
Op 3 november vindt de slag bij Mentana plaats, waarbij de zouaven de overwinning behalen.
Door de verslaggevingen van vooral de veldslag bij Mentana viel de laatste twijfel ook bij Tilburgse jongeren weg en er vertrokken dan in enkele maanden ook meer dan 20 nieuwe zouaven naar Rome.
Ook Felix Isidorus neemt nu op 25 jarige leeftijd, ongehuwd en van beroep ijzerdraaier, een belangrijk besluit.
- -- Felix Isidorus gaat in november 1867 in dienst als zouaaf van de Paus !!
Soldaat van de Paus worden is immers strijden voor een rechtvaardige zaak, waarbij waarschijnlijk het diepe geloof, de eer en het avontuur meespeelden. Ook een belangrijke reden was dat men hoopte, als men roemrijk weer thuiskwam, de maatschappelijke en sociale positie behoorlijk verbeterde.
Felix Isidorus is op 18 november 1867 in Brussel gekeurd en ingeschreven onder registratie-nummer: 2615.
Volgens deze inschrijving was zijn laatste woonplaats Keulen in de provincie Holland.
Zijn beroep was op dit moment: fabrieksarbeider.
De volgende documenten heeft Felix Isidorus overlegd:
* Paspoort
* Certificaat van de militie, bewijs van vervulde dienst of vrijstelling van dienst
* Certificaat van de pastoor, bewijs van goed gedrag en dat hij katholiek was.
Hij werd ingeschreven voor 2 jaar als soldaat in het "bataillon van de Zouaven".
Ook stond erop vermeld dat hij 3 maanden ging dienen in het 5e regiment van de infanterie.
Klik hier voor het Feuille d'enrôlement (inschrijvingsblad) van Felix Isidorus.
Op dit Feuille d'enrôlement heeft Felix Isidorus een mooie duidelijke handtekening gezet !!
Hij krijgt de boodschap mee zich keurig te gedragen en waar het kan, als een goed katholiek, de heilige mis bij te wonen. Daarbij kreeg hij ook een "biechtspiegel" mee, een lijst van veel voorkomende zonden met de penitenties die daarbij horen. Deze is in de Nederlandse, Franse en Italiaanse taal, zodat hij toch kan biechten al krijgt hij een Frans of Italiaans sprekende priester. Klik hier voor de Biechtspiegel
Na de keuring en met de nodige papieren vertrokken de zouaven met de trein vanuit Brussel via Parijs naar Marseille. Vanaf hier werd per boot vertrokken naar Civitavecchia, een havenstad, ongeveer 70 km verwijderd van Rome. Deze reis was voor de meeste zouaven een hele belevenis.
In Rome aangekomen kreeg Felix Isidorus een 2e, stengere keuring.
Hij werd hier opnieuw ingeschreven en kreeg zijn matricule nummer: 5526 (= wapennummer).
Hier krijgt hij ook het zouaven-uniform. Het bestond uit een grijsblauw vest met daarover een jasje, bolero-achtig met rode tressen, met rechts op de borst aan een kettinkje een klein pauselijk wapentje van verguld koper. De van grijsblauw laken gemaakte pofbroek was afgezet met rode tressen en chevrons (V-vormig patroon) die hij met een brede lange rode buikband als ceintuur bij elkaar moest houden. Om zijn benen kreeg hij beenwindsels of witte slobkousen en wat heel belangrijk was goede lage bergschoenen. Op het hoofd kwam een kepie, aan de voorzijde versierd met een kleine jachthoorn (de kepie als hoofddeksel kwam in de plaats van een fez, die vond men te islamitisch voor een katholiek). Klik hier voor afbeelding uniform en voor de atributen die daarbij hoorden, want met lege handen kan men niet vechten en leven.
Wat Felix Isidorus in Rome gedaan heeft, buiten de 3 maanden in het 5e regiment der infanterie, is niet bekend. Het zal een van de volgende werkzaamheden zijn geweest, want de zouaven werden ingezet om te vechten, te patrouilleren, de politie te helpen of verzorgend op te treden. Daarnaast waren overal groepjes rovers en bandieten die de dorpen en heuvels rond Rome onveilig maakten waar men de handen aan vol had om die te bestrijden.
Op 07 juli 1870 wordt Felix Isidorus ontslagen en is zijn diensttijd in het leger van de zouaven voorbij.
Hij krijgt dan een militair paspoort. Dit paspoort is een reisdocument om weer naar zijn thuis in Nederland te gaan.
Op 09 augustus 1870 wordt Felix Isidorus vanuit Rome in Tilburg ingeschreven en woont dan bij zijn moeder, in de wijk B2 Korvel-Laar (Bron: Bev.reg.Tilburg, inv.nr.1394, 1870-1880, deel 4, wijk B2 Korvel-Laar blz.325).
Ondertussen kwam het einde om het grondgebied van de Paus te verdedigen in zicht, toen Frankrijk zijn leger terugtrok, omdat dit nodig was tegen de Pruisen, die ze de oorlog verklaard hadden.
Na de val van Rome op 20 september 1870 werd het Pauselijk leger ontbonden een keerden de laatste zouaven huiswaarts
De zouaven, de Nederlandse vrijwilligers, hadden wel in het leger van een ander heerser (de Paus) dienst gedaan, zonder toestemming van de Nederlandse koning en verloren hierdoor hun Nederlands staatsburgerschap, dat wil zeggen: onder andere geen recht op eigendom, vrijheid van godsdienst, beroepen in dienst van het land en ook geen financiële bijstand (bv. burgerlijk armenbestuur).
Echter koning Willem III was zeer welwillend en gaf hen het staatsburgerschap terug, enkele maanden nadat men aan hem daarvoor een verzoek had ingediend. Zie hier een brief als voorbeeld
Op diverse plaatsen worden door de teruggekeerde zouaven broederschappen opgericht. Ook in Tilburg. Waarschijnlijk is Felix Isidorus ook lid geweest van deze broederschap genaamd: "De Tilburgsche Zouavenbroederschap Fidei et Virtuti (voor geloof en deugd), die haar onderkomen had in de Koestraat. (vaandel broederschap)
Bij de grote Mentanaherdenking van 13 november 1892 te Utrecht is Felix Isidorus ook aanwezig. Zijn naam staat genoteerd op de lijst die hiervan bestaat.
Felix Isidorus ontving de Bene Merenti medaille.
Na dit zouaven-avontuur werd Felix Isidorus van beroep zandvormer, hij trouwde Petronella Stevens en zij kregen samen 9 kinderen.
Bronnen:
Zouavenmuseum Oudenbosch
Hr.Jan Hoofs en V.I.S.club (artikel aanwazig bij RAT-Tilburg))
Hr.Henk van Doremalen (in tijdschrift Tilburg over Tilburgse Zouaven)
Hr.Wim Zaal (De vuist van de Paus)
Broeder Christofoor (Uit het epos van 3000 Nederlandsce Zouaven)